حقوق مالکیت فکرى چیست و نواع آن کدامند؟
حقوق مالکیت فکرى چیست و نواع آن کدامند؟
حق مالکیت یکى از دارایى‌هاى ارزشمندى است که بشر براى خود از دیرباز ارزشمند شمرده است. این مفهوم از گذشته در حقوق و قانون بیان شده است. اما مسئله در این موضوع است که آیا دارایى‌هاى نامشهود نظیر اعتبار و شهرت در کسب‌وکار، نتایج حاصل شده از یک پ‍ژوهش علمى یا ایده ذهنى جدید و نوآورانه هم جزء مالکیت افراد محسوب مى‌شوند یا براى محافظت از آنها نمى‌‍‌شود کارى کرد؟ حقوق مالکیت فکرى در این زمان است که معنى پیدا مى‌کند. با افزایش نسبى ارزش دارایى‌هایى که نامشهود هستند و اهمیت دانش و علم در کلیه زمینه‌هاى زندگى، حقوق مالیت فکرى ارزش دوچندانى پیدا کرده است که در این مقاله قرار است به این موضوع بپردازیم.
مالکیت فکرى چیست؟
مالکیت فکرى دربرگیرنده دستاوردهاى ذهنى است. آثار ادبى و هنرى، اختراعات، تصاویر و نام تجارى، نمادها، و به‌طور خلاصه کلیه دارایى‌هاى نامشهودى که به کمک قدرت ذهن و فکر انسان ابداع شده است. حقوق مالکیت فکرى باتوجه به دسته‌بندى سازمان جهانى مالکیت فکرى WIPO به دو دسته مهم تقسیم شده است:
- مالکیت صنعتى: نشان‌ها، پتنت‌ها، علائم تجارى، نشانه‌هاى برندها، طراحى‌هاى صنعتى و نشانه‌هاى جغرافیایى
- کپى رایت: آثار ادبى (نمایشنامه، شعر، رمان)، فیلم، موسیقى، آثار هنرى (مجسمه‌ها، عکس‌ها، نقاشى‌ها و نقشه‌ها)، طراحى‌هاى معمارى
نکته: حقوقى که دربرگیرنده حق کپى‌رایت است در اصطلاح RIGHTS RELATED خوانده مى‌شود. این حقوق شامل مواردى مثل حق اجراى هنرمندان در عرصه‌هاى گوناگون به‌دلیل عملکردشان در اجراى آثارى که پیش‌تر گفته شد، حق پخش در برنامه‌هاى تلویزیونى و رادیویى و… مى‌شود. همچنین اسناد تجارى را مى‌توان نمونه‌اى از دارایى‌هاى فکرى محسوب کرد که بنابرعدم برخوردارى از حفاظت‌هاى قانونى، تا اندازه‌اى متفاوت از انواع دیگر مالکیت فکرى محسوب مى‌شوند.
